Dobrą tradycją świata nauki jest honorowanie tych najlepszych spośród nas studiami, które im właśnie się dedykuje. Jest to ten sposób, by swoją pracą, efektami badań uczcić tych, którzy pozostają mistrzami, najlepszymi z tych cechy wyznawców Clio.
Do takich osób należy profesor Aleksander Smoliński i właśnie Jemu chcemy ten zbiór studiów podarować. Ma to być także sygnał, że widzimy w nim jednego z tych, którzy nigdy nie sprzeniewierzyli się zasadom naszego fachu – cechują Go bowiem uczciwość, pracowitość, i pasja badawcza. Nigdy w swoim życiu nie kłaniał się przemijającym modom. Dla Niego źródła, solidność ich badania czy wnikliwość analiz były jedynymi drogami do poznania badawczego. Ponad wszystko nie lubi nieuczciwości, a przecież tej nie brakuje także w naszym środowisku. Był i pozostaje wzorem dla młodych badaczy, jak nie chodząc na skróty, stawiać na solidność ponad szybkość. Jego teksty są zawsze dopracowane, przemyślane, nie są dziełem przypadku. To współcześnie nie zawsze jest już normą.
Publikacja zawiera oryginalne teksty autorstwa ośmiu osób, które chcą w ten sposób swemu Przyjacielowi, Koledze i Mistrzowi złożyć za ich sprawą hołd i życzenia zarazem. Niechaj te studia będą wyrazicielami najlepszych życzeń, jakie na ręce Jubilata kierują wszyscy autorzy.
Spis treści
Wstęp……………………………………………………………………………………………………….7
Maciej Franz
Zapatrzony na Wschód…
Profesor Aleksander Smoliński znany i nieznany………………………………………15
Profesor Aleksander Smoliński. Bibliografia selektywna……………………………26
Jarosław Krasnodębski
Pomniki Józefa Korzeniowskiego w Brodach (1879/1898 rok)…………………110
Rafał Roguski
Działalność kulturalna i sportowa Ogniska Kolejowego
Przysposobienia Wojskowego w Wilnie. Edycja tekstu źródłowego………..134
Maciej Franz
Kwestia ukraińska w polityce europejskiej 1938 roku.
Jak Ukraińcy mieli stać się „Niemcami sudeckimi”
i doprowadzić do rozerwania państwa polskiego…………………………………..162
Adam Adrian Ostanek
„Wojna nerwów” w Wilnie.
Nastroje społeczne i widmo konfliktu polsko-niemieckiego na łamach „Kuriera Wileńskiego” oraz „Słowa” (marzec-sierpień 1939 roku)…………201
Przemysław Benken
Zarys kariery wojskowej pułkownika
Jarosława de Witold-Aleksandrowicza (Alexandrowicza)
(1875-1955) – obrońcy Pomorza przed sowieckim
najazdem i zwycięscy w bitwie pod Brodnicą 18 sierpnia 1920 r…………….235
Rafał Michliński
Działalność Stanisława Swianiewicza w dyneburskiej
Polskiej Organizacji Wojskowej – zarys zagadnienia……………………………..266
Piotr Semków
Kapitan Wojska Polskiego Antoni Kasztelan (1896-1942).
Szkic biograficzny…………………………………………………………………………………284
Krzysztof Drozdowski
Pułkownik Felicjan Plato-Bałaban – ostatni żandarm II RP.
Zarys biografii………………………………………………………………………………………329
Piotr Olechowski
„W cieniu moskiewskiej centrali”.
Działalność polskich Konsulatów Generalnych w Mińsku i Kijowie
w latach siedemdziesiątych XX wieku. Analiza porównawcza………………..346